Depresioni përshkruhet si çrregullim mendor, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH).
Një person që është në këtë situatë përballet me mërzi të vazhdueshme dhe mungesë të interesimit për aktivitetet që dikur i ka shijuar.
Në Kosovë nuk ka të dhëna sa persona vuajnë nga depresioni.
Në botë, një në shtatë persona të moshës 10-19 vjeç përballet me një çrregullim mendor, duke përfshirë këtu depresionin, thotë OBSH-ja.
Sipas psikoterapeutit Vigan Behluli, shkaqet që çojnë në depresion ndahen në dy kategori: faktorët biologjikë dhe kushtet e ambientit.
“Faktorët biologjikë, janë diçka në funksionimin e individit, në aspektin e individit nuk është duke funksionuar biokimia, d.m.th. neurotransmetuesit nuk janë duke komunikuar në mënyrën e duhur. Rrethana tjera, të cilat ndikojnë janë: kushtet e ambientit, si rritet një adoleshent, një fëmijë në këtë rast. Ekspozimi ndaj traumës, përjetimet e vështira në një moshë, e cila karakterizohet me tranzicione të shumta çfarë është fëmijëria dhe adoleshenca”.
Diagnostikimi i depresionit duhet të bëhet nga persona të specializuar.
Prandaj, nuk duhet të ngatërrohet depresioni me gjendjet jostabile momentale, me të cilat mund të përballen të rinjtë.
Nëse një i ri apo e re vendos të mos shkojë në shkollë apo fakultet një ditë, është në rregull dhe tolerohet, mirëpo nëse humb rutinën dhe ka mendime skajshmërisht negative, është koha për alarm.
Behluli thotë se simptomat e depresionit janë të ashpra dhe ato cenojnë seriozisht funksionalitetin e individit.
“Po nënkuptoj që i riu, individi, nuk mund t’i kryejë procedurat e përditshme – d.m.th. prej shkuarjes në shkollë e deri te mirëmbajtja e higjienës personale – në mungesë të vullnetit, në mungesë të motivit dhe thjesht fuqisë mendore që të kryhet një rutinë të tillë”, thotë ai.
Kush ofron ndihmë në Kosovë?
Linja e Jetës është qendër telefonike në Kosovë që ofron ndihmë për personat që kanë mendime për vetëvrasje, apo që vuajnë nga depresioni apo ankthi.
Linja telefonike 0800 12345 funksionon nga ora 10:00 deri në 02:00 të mëngjesit çdo ditë.
Bind Skeja, themelues i kësaj platforme thotë për Radion Evropa e Lirë se, krahas rreth 60 vullnetarëve të trajnuar, aty gjenden edhe disa psikologë që sigurohen se gjithçka shkon mirë.
“E kemi një ekip të psikologëve, të cilët janë të backgroundeve të ndryshme dhe shërbejnë në kapacitetin e mbikëqyrësit. Këta sigurohen që vullnetarët të mbajnë një nivel të profesionalizmit dhe sigurohen që informatat që ndahen janë të sakta. Edhe pse nuk e dëgjojnë drejtpërdrejt thirrjen, [janë vëzhgues] ata janë të gatshëm për të ofruar ndihmë nëse ka nevojë, të përfshihen”.
Pas ofrimit të ndihmës fillestare, vullnetarët e Linjës së Jetës i këshillojnë personat që kërkojnë ndihmë në institucionet tjera për të marrë ndihmë afatgjatë.
Disa prej klinikave që ofrojnë këto shërbime janë: Uni, DOTS Counseling Diakonia, Empatia e tjera.
Por, jo të gjithë e kanë kurajën të thërrasin në telefon.
Prandaj, Departamenti i Psikologjisë në Universitetin e Prishtinës, në bashkëpunimin me Institutin e Psikologjisë janë duke punuar në aplikacionin e parë psiko-edukues për shëndetin mendor në gjuhën shqipe, Mbështetu.
Dorentina Podrimqaku nga grupi punues në këtë aplikacion, tregon se aty mund të kontaktohen vullnetarët e platformës përmes shkrimit, për të shprehur shqetësimet:
“Aty do të ketë informacione për depresion, ankth. Do të ketë informacione për çrregullime të shëndetit mendor, por përveç asaj do të ketë edhe mënyra sesi njerëzit do të mund të kujdesen për një person i cili ka ankth, për mënyrën si të kujdesen për veten dhe çfarë duhet apo çfarë nuk duhet me të bëjnë”.
Çdo mëngjes, faqet e gazetave mbushen me lajme për aksidente rrugore tragjike: autobusë pasagjerësh…
Nje sukses tjeter i madh i filmit kosovar ne Arenen Nderkombetare. Filmi i shkurter…
Kali ka qenë një nga kafshët më të rëndësishme për zhvillimin e qytetërimit njerëzor. I…
NGA: SYLEJMAN MORINA Masakra në Kishën e Kodrës ne Hormovë , ushtria pushtuse kanibalistat Greke…
Nga: Daut Dauti Kundër Perandorisë Otomane, para sauditëve, janë ngritur jemenasit e më vonë edhe…
Arti dhe letërsia shpesh e kanë paraqitur krijimin e jetës me momente të mëdha…