Të njohim njeriun, vetveten anatomike, perfeksionin e qenies, misterin e krijimit, këtë kryevepër të Zotit

Të gjithë pretendojmë të kemi një njohje të themeltë të ndërtimit tonë anatomik, por gjithnjë kemi diçka për të zbuluar në ndërtimin e kësaj kryevepre të natyrës. Me gjithën e shifrave dhe fakteve, telegrafisht ne mund të kemi një pamje më të qartë dhe më të plotë të asaj çfarë ne jemi. Kemi tashmë shifrat dhe të dhënat e përbërjes dhe funksionimit të kësaj makinerie perfekte.

 *** Trupi njerëzor, aritmetikisht

_________________

  • Muret qelizore të brendshme të stomakut ndërrohen në çdo 4-5 ditë, për të shmangur tretjen e vetvetes.
  • Këmbët tona përmbajnë 500 mijë gjëndra djerse, të cilat prodhojnë mbi 0.5 litra djersë në ditë.
  • Muskuli më i fuqishëm i organizmit është m. masseter (përtypës), ose muskuli i nofullës.
  • Truri ka aq qeliza, sa për t’i numëruar ato, na nevojiten 3 mijë vite.
  • Trupi i njeriut të rritur përmban 7 oktilion (7 me 27 zero pas) atome.
  • Muskuli më i shpejtë është ai që kontrollon kapsitjen e syve. Ai mund të tkurret në më pak se një të qindën e sekondës.
  • Omfalofobia është frika nga kërthiza.
  • Njeriu harxhon pesë vite jetë duke ngrënë.
  • Njeriu mesatar prodhon 85-225 g feçe në ditë.
  • Gjaku i njeriut të rritur qarkullon 19 mijë km në ditë.
  • Njeriu fle 33% të jetës së vet; pitoni fle 75% të jetës, ndërsa qeni përdor 44% të jetës për të fjetur.
  • Syri njerëzor mund të dallojë afërsisht 10 milionë ngjyra të ndryshme.
  • Në pluhurin e atmosferës gjenden edhe 1 miliard tonë lëkurë e vdekur.
  • Çdo 30 ditë ne kemi një lëkurë të ripërtëritur, pra të formuar nga qeliza të reja.
  • Bromidrofobia është frika nga erat e trupit.
  • Hemetofobia është frika nga vjellja.
  • Mesatarisht kemi nga 250 qerpikë në sy, të cilët jetojnë rreth 4 muaj.
  • Borborigmi është zhurma që bën stomaku bosh – kur jemi të uritur.

 *** Numrat e anatomo-fiziologjisë njerëzore

_________________

  • Qelizat tona kanë 46 kromozome dhe secili prej tyre ka nga 50-250 milionë çifte bazash të ADN-së.
  • Truri përmban 100 miliardë neurone, sa ka yje galaksia jonë (Rruga e Qumështit).
  • Në lëkurë ne kemi 72.5 km nerva.
  • Ne mund të dallojmë 10 mijë aroma të ndryshme.
  • Një qelizë e muskulit sartorius mund ta kalojë 30 cm gjatësi.
  • Gishti i madh kontrollohet nga 9 muskuj të veçantë.
  • Një qelize të veçantë gjaku i duhen 30 sekonda për të kryer një qarkullim të plotë.
  • Veshkat filtrojnë 180 litra gjak çdo ditë.
  • Gjatë një ejakulacioni (farëhedhjeje), mashkulli depoziton në vaginë rreth 500 milionë spermatozoidë.
  • Vetëm 500 spermatozoidë (një e milionta) arrijnë te veza, në pjesën e sipërme të oviduktit.
  • Kocka e kofshës (femuri), është më e forta e skeletit. Ajo mund të mbajë një peshë 30 herë më të madhe se pesha trupore. Që i bie të jetë më e fortë se çeliku.
  • Gjymtyrët e poshtme kanë 52 kocka, ose 25% të të gjithë skeletit.
  • Në gojën tonë ka më shumë baktere se sa banorë në planetin tonë ( gati 8 miliardë).
  • Brenda tri ditëve nga vdekja, enzimat tretëse të ushqimit, fillojnë të “hanë” trupin tonë.
  • Në çdo dhjetë vjet, skeleti ynë ripërtërihet plotësisht.
  • Goja dhe vagina njerëzore përbëhen nga i njëjti tip qelizash lëkure.
  • Trupi ynë përmban dhjetë herë më shumë qeliza bakteriale se sa qeliza të vetat.
  • Ashtu si gishtat, edhe gjuha ka gjurmën e vet unike.

*** Organizmi njerëzor përmes shifrave

_______________

  • Rreth 25% e korteksit motor të trurit i dedikohet muskujve të duarve.
  • Gjatë barrës së hershme, formohen 250 mijë neurone në minutë.
  • Truri nuk ka receptorë dhimbjeje, prandaj ai nuk ndjen dhimbje.
  • Ne kemi reth 50 milionë rruaza të bardha gjaku (leukocite) që kujdesen për mbrojtjen tonë.
  • Ne kemi 23 organe.
  • Zmalti është substanca më e fortë e trupit.
  • Kockat njerëzore përbëjnë 14% të peshës trupore.
  • Në fytyrën tonë gjenden 14 kocka.
  • Në trupin tonë, çdo minutë vdesin 300 milionë qeliza.
  • Truri përmban 60% lëndë të bardhë (zgjatime qelizore) dhe 40% lëndë gri (trupa neuronesh).
  • Çdo sekondë vdesin 2 milionë rruaza të kuqe gjaku (eritrocite).
  • Fytyra përmban mbi 50 muskuj që krijojnë shprehjet e larmishme të gjendjes shpirtërore.
  • Zemra fillon të rrahë katër javë pas pllenimit.
  • Mesatarisht, një njeri prodhon 1.7 litra pështymë në ditë.
  • Kur ecim përpara, ne përdorim 54 muskuj.
  • Ne përdorim 300 muskuj për të mbajtur ekuilibrin gjatë qëndrimit në këmbë.
  • Na duhen 17 muskuj për të qeshur, por 43 për t’u vrenjtur.
  • Në çdo minutë, në tru rrjedh një litër gjak.
  • Ekzistojnë 7 tipe binjakësh.

Anatomo-fiziologjia njerëzore në shifra

_________________

  • Sistemi i qarkullimit përmban rreth 150 mijë km enë gjaku.
  • Zemra rreh 100 mijë herë në ditë dhe 36.5 milionë herë në vit.
  • Ushqimi “pushon” 5 orë në stomak dhe 20 orë në zorrën e trashë.
  • Veshkat ripastrojnë 1.3 litra gjak në minutë.
  • Kur rruazat e bardha të gjakut, gjatë procesit të mbrojtjes së organizmit, çlirojnë proteina të caktuara, të quajtura pirogjene, ngrihet temperatura trupore.
  • Shqisa e të nuhaturit është 10 mijë herë më e mprehtë se ajo e të shijuarit.
  • Truri ynë peshon 1.5 kg: megjithëse përbën 2% të peshës trupore, ai përdor rreth 20% të energjisë së përgjithshme.
  • Yzengjja, një nga tre kockat e veshit të mesëm, është më e vogla: 2.8 mm.
  • Kornea e syrit është e vetmja pjesë e organizmit pa gjak. Ajo e merr oksigjenin nga ajri.
  • Kur lindim, kemi 300 kocka; kur rritemi, vetëm 206.
  • Një njeri me përmasa mesatare përpunon 50 tonë ushqim gjatë jetës.
  • Në terma fotografikë, syri ynë është 576 megapixels.
  • Në trupin tonë gjendet aq hekur, sa për të prodhuar një gozhdë 2.5 cm të gjatë.
  • Në zorrën tonë të trashë banojnë rreth 400 lloje bakteresh.
  • Gjuha është i vetmi muskul që kapet vetëm në një anë.
  • Stomaku prodhon mesatarisht 2 litra acid klorhidrik në ditë.
  • Gjenoma jonë përmban 20 687 gjene kodues.
  • Po ta shtrinim gjithë ADN-në tonë, “tërkuza” do ta përshonte distancën Tokë- Hënë (384 mijë km) 6 mijë herë.
  • Mëlçia kryen rreth 500 funksione kimike të ndryshme.
  • Secila dorë ka 29 kocka, 29 kyçe, 123 ligamente dhe 34 muskuj dhe 48 nerva.

*** Fakte interesante të anatomo-fiziologjisë njerëzore

____________

  • Trupi njerëzor përmban 37.2 mijë miliardë (trilionë) qeliza gjithsej.
  • Në trup kemi mbi 600 muskuj skeletikë (të vullnetshëm).
  • Gluteus maximus, muskuli i madh i vitheve, është më i madhi i të gjithëve.
  • Muskuli më i vogël është stapedius (yzengjior), i veshit të mesëm.
  • Gjatë jetës ne humbasim 18 kg lëkurë.
  • Pesha e lëkurës është 3-4 kg.
  • Një pjesë e madhe e pluhurit shtëpiak, është me prejardhje nga lëkura jonë: ne humbasim çdo orë 600 mijë copëza lëkure.
  • Ne kemi 100 mijë fije floku.
  • Çdo ditë humbasim rreth 80 fije floku.
  • Truri përbëhet nga 15 miliardë qeliza nervore (neurone), secila prej të cilave e lidhur me 25 mijë të tjera.
  • Impulset nervore arrijnë shpejtësi deri 400 km/orë.
  • 25% e gjakut përdoret nga truri.
  • Qepallat rrahin rreth 15 herë në min.
  • Njeriu mund të dallojë mbi 1 500 tonalitete muzikore.
  • Ne mund të dallojmë rreth 3 mijë aroma të ndryshme.
  • Mesatarisht, përgjatë 70 viteve, ne kryejmë 600 milionë frymëmarrje.
  • Rrugët ajrore të mushkërive mbërrijnë 2400 km gjatësi.
  • Mushkëritë përbëhen prej 300 milionë alveolash (hojëzash).
  • Mesatarisht ne thithim 11 mijë litra ajër çdo ditë.
  • Hunda dhe veshët rriten deri në fund të jetës.

Selim Kurti

Marre nga publikimi ne profilin e tij ne Facebook

postbck postbck

Recent Posts

Kush ishin agjentët shqiptarë të Perandorisë Osmane

Një akt heroik i mrekullueshëm. Historia e Rilindjes zbulon kufirin e humbur ku Lindja u…

20 hours ago

E bardhë dhe e mistershme, kjo është shtëpia më e vetmuar në botë

Zhurmat, smogu dhe pagesat mund të jenë paksa të lodhshme kur jeton në qytet. Kush…

21 hours ago

Cila është qendra e universit? Përgjigja do t’ju lërë pa fjalë

  Ajo që dimë është se universi zgjerohet. Por çfarë zgjerohet brenda? Dhe a ka…

21 hours ago

Ndërtime me beton brenda zonës muzeale, ç’po ndodh te Kalaja e Ali Pashë Tepelenës?

Në pamje të publikuara në rrjetet sociale nga Forumi për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore, shihet…

22 hours ago

Zbuloni pse ora Rolex nuk bën reklama!

  Ndryshe nga markat që investojnë fuqishëm në reklama tradicionale, Rolex ka zgjedhur një strategji…

23 hours ago

Shtypi evropian: Kosovën e mbrojtën 40 mijë shqiptarë, otomanët ia mbathën të parët

Pushtimi serb i Kosovës në vjeshtën e ftohtë të vitit 1912 bëri jehonë në shtypin…

23 hours ago