Pse shqiptarët thonë “pi” dhe jo “tymos” duhan

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 15 Prill 2020

Revista “Mélusine” ka botuar, më 1900, në faqen n° 83, shpjegimin e Faik Konicës se përse shqiptarët thonë “pi dhe jo tymos duhan”, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar.

Me rastin e hulumtimit tonë, Albania e Brukselit (e cila, thuhet se, herë pas here, boton dokumente folklorike) (1) shkruante në një botim të fundit:

“Kjo veçanti ekziston edhe në shqip. Ne themi: Piva ñe cingaré; A pi duhan ? Kjo do të thotë : J’ai bu une cigarette, Bois-tu le tabac ?”

Dhe redaktori i kësaj reviste, Z. Spiro Beg (pseudonimi i Faik Konicës), më shkruajti:

“Një nga bashkëpunëtorët tanë mendon se kjo shprehje vjen nga nargjileja e cila, sipas tij, i parapriu përdorimit të cigares. Dhe është diçka e natyrshme të krahasosh nargjilen me një pije.”

Ky asimilim ka mundur të konfirmojë dhe justifikojë në Lindje shprehjen “pi” në vend të “tymos”; por meqë në Perëndim nuk e njohim nargjilen, pra ky mund të jetë shpjegimi fillestar.

Natyrisht, ne i lexuam këto dokumente folklorike te Albania në gjuhën frënge. Tre çerekët e kësaj reviste shkruhen në shqip dhe një në frëngjisht; qëllimi i saj është të punojë për rilindjen politike, sociale dhe letrare të Shqipërisë.

— Numri i fundit i Albania-s i 30 Marsit 1900 përmban pikërisht një shënim bibliografik, në të cilin pretendojnë përdorimin e gjuhëve ndërkombëtare për atë që ka interes ndërkombëtar :

“ Z. X… boton sot një libër mbi paskajoren rumune duke e krahasuar me paskajoret e gjuhëve të tjera ballkanike, dhe në veçanti shqipen. Meqë ky studim ishte i shkruar në danisht, për fat të keq ne nuk qemë në gjendje ta shfrytëzonim atë.”

Zotërinjtë danezë, çekë, hungarezë dhe të tjerë mund të thonë çfarë të duan, por ne nuk do t’i mësojmë gjuhët e tyre që të lexojmë disa revista dhe libra. Kauza e tyre është simpatike për ne në nivelin politik dhe kombëtar, por simpatia nuk na jep aftësinë e gjuhëve. Dhe nëse, me qëllim, ata bojkotojnë gjuhët ndërkombëtare, ne do t’i injorojmë domosdoshmërisht shkrimet e tyre. H.G.

postbck postbck

Recent Posts

Në botën e produkteve natyrore, ka pak substanca që krahasohen me qumështin e bletës

Në botën e produkteve natyrore, ka pak substanca që krahasohen me qumështin e bletës –…

4 days ago

Njollat e ndryshkut nga tenxheret dhe tavat tuaja hiqen me dy përbërës që i keni në shtëpi

Lirë dhe thjeshtë Nëse keni vënë re që në enët tuaja të gatimit, veçanërisht në…

4 days ago

Si Mao Ce Duni e flaku Enver Hoxhën pas kërkesës për…! Letra e panjohur që ish-diktatori i dërgoi udhëheqësit kinez

Prof. Dr. Elmas Leci “Ne ju ndihmuam me sinqeritet, ndërsa ju jeni mosmirënjohës”, i shkruan…

4 days ago

Zbulimi që po alarmon: “Sindroma Pas Vaksinimit” është reale – Këto janë shenjat që duhet të njihni!

  Një grup studiuesish nga Universiteti Yale ka identifikuar një gjendje të re shëndetësore të…

4 days ago

Fiku është i shëndetshëm, por njerëzit me këto probleme nuk duhet ta konsumojnë

  Fiku është i pasur me vitaminat A, C, K dhe kompleksin B, si dhe…

4 days ago

A duhet ta zëmë hundën kur hidhemi në ujë? Rregulli i rëndësishëm 5-sekundësh që pak e njohin

  Ja pse nuk duhet ta teproni me teknikën e zënies së hundës Në verë,…

4 days ago