5 Arritjet shkencore me domethenese te viteve te fundit

Shkenca ne kohet moderne leviz cdo vit e me shpejt. Shkencetaret kryejne perparime te medha ne fushat e tyre respektive nga viti ne vit. Me poshte do gjeni 5 perparimet me domethenese te 2 viteve te fundit.

Zbulimi i nje planeti qe renditet si kandidati me i mire per te patur jete
Ne Prill te 2017 shkencetaret e Organizates Astronomike Europiane (OAE) zbuluan kandidatin me te mire per te kerkuar jete jashtetokesore. “Super Toka” e emeruar LHS 1140b ndodhet ne ajo cka quhet zona e banueshme e nje ylli 40 vite drite larg planetit Toke. LHS 1140b mer nga ylli i tij gjysmen e drites qe planeti yne mer nga dielli. “Ky eshte planeti me premtues per te mbartur jete jashtokesore qe kemi gjetur deri tani” u shpreh astrofizikanti i qendres Harvard-Smithsonian, Jason Dittman.

1. CRISPR perdoret per here te pare per te ndryshuar genet brenda trupit te njeriut.

Nje nga perparimet me te medha ne fushen e ndryshimit te geneve duke perdorur metoden CRISPR u arrit ne Qershor te vitit 2017. Duke perdorur CRISPR, shkencetaret arriten per te paren here te eliminonin papilovirusin njerezor (HPV). Ata perdoren nje gjelatine per te percuar nje kodim per ADN ne zverkun e me shume se 60 femrave per te bllokuar avancimin e mekanizmit per rritjen e tumorit.

1. SpaceX arrin te dregoje anije kozmike ne hapsire dhe ti riktheje ato ne toke me lehtesi

Kompania e vizionarit Elon Musk, SpaceX, arriti nje moment historik, kur dergoj ne hapsire nje rakete Falcon9 te perdorur dhe e risolli ate perseri ne toke pa demtime. Dicka e cila para 5 viteve futej ne orbiten e fantashkences, sot eshte realitet. Kjo teknologji ka ulur koston e fluturimit te anijeve kozmike me 18 milion dollare.

1. Doktoret krijojne nje miter te jashtme

Doktoret e spitalit per femije ne Filadelfia (Philadelphia) ne SHBA, kane arritur te imitojne mitren e nje deleje dhe aty kane rritur nje fetus deleje deri ne lindje. Ata e kane arritur kete gje duke perdorur nje material sintetik i mbushur me te njejtat lengje qe ndodhen ne mitren e deles. Se shpejti ata shpresojne ta kene gati edhe nje miter artificiale per njerez. Kjo mund te lehtesonte shume ne mbajtjen e fetusve me shendet te dobet dhe ndoshta ne te ardhmen dhimbjet e lindjes per femrat do jene dicka e koheve te shkuara.

1. Kompjuteri Kuantik eshte pothuajse gati

Kompjutri kuantik eshte kompjutri i te ardhmes. Nese nje superkompjuter mund te kryeje miliona ekuacione dhe te zgjidhe miliona probleme ne te njejten kohe, nje kompjuter kuantik do munt te kryej edhe 100 here me shume. Nje kompjuter kuantik me kapacitet A 51- qubit. Kompjutri i tanishem funksionon me 0 dhe 1, ndersa kompjutri kuantik do funksionoje me qubit. Qubit mat probabilitetin ndryshe nga shifrat 0-1 per te zgjidhur probleme.

Keto ishin disa nga arritjet me te rendesishme te viteve te fundit, por perparime te reja po dalin vit pas viti.