Mbrojtja osmane e Jeruzalemit nga pushtimi anglez gjatë Luftës së Parë Botërore

Mbrojtja osmane e Jeruzalemit nga pushtimi anglez gjatë Luftës së Parë Botërore ishte një episod i rëndësishëm në historinë e qytetit dhe të Perandorisë Osmane. Megjithatë, përkundër përpjekjeve të tyre, osmanët nuk arritën ta mbajnë qytetin, i cili ra në duart e forcave britanike më 9 dhjetor 1917.

Konteksti historik

Gjatë Luftës së Parë Botërore (1914–1918), Perandoria Osmane ishte pjesë e Bllokut Qendror, aleancë me Gjermaninë dhe Austro-Hungarinë, ndërsa Britania ishte pjesë e Forcave Aleate. Fronti i Lindjes së Mesme u bë një fushë beteje e rëndësishme, ku britanikët kërkonin të kontrollonin territoret arabe, përfshirë Palestinën dhe Jeruzalemin.

Forcat Osmane në Jeruzalem

Jeruzalemi ishte nën kontrollin osman që nga viti 1517, kur osmanët pushtuan qytetin gjatë sundimit të Sulltan Selimit I.
Në fillim të Luftës së Parë Botërore, qyteti ishte pjesë e Vilajetit të Bejrutit, dhe kishte rëndësi strategjike dhe fetare.
Forcat osmane në rajon drejtoheshin nga gjenerali Erich von Falkenhayn, një oficer gjerman i cili bashkëpunonte me osmanët si pjesë e aleancës ushtarake osmane-gjermane.

Mbrojtja e qytetit

Riorganizimi i mbrojtjes osmane
Pas humbjeve në frontin e Sinait dhe Palestinës, osmanët u përpoqën të riorganizoheshin për të mbrojtur Jeruzalemin. Ata ndërtuan linja mbrojtëse dhe u përqendruan në forcimin e pozicioneve në Luginën e Jordanit dhe përreth qytetit.
Lufta për Gaza
Gaza, e vendosur në jug të Jeruzalemit, u bë një pikë strategjike kyçe. Osmanët e mbrojtën qytetin në disa beteja, përfshirë dy përballje të mëdha në 1917. Megjithatë, forcat britanike, nën komandën e gjeneralit Edmund Allenby, arritën të kalojnë mbrojtjen osmane gjatë Betejës së Tretë të Gazës (në nëntor 1917), duke hapur rrugën drejt Jeruzalemit.
Strategjia britanike
Britanikët përdorën sulme të koordinuara, duke përfshirë trupa tokësore dhe mbështetje artilerie. Përdorimi i trupave të kombinuara nga Mbretëria e Bashkuar, Australia, Zelanda e Re dhe India kontribuoi në fuqinë e sulmit të tyre.
Evakuimi osman i Jeruzalemit
Duke qenë të mbingarkuar dhe pa përforcime të mjaftueshme, osmanët u detyruan të tërhiqeshin nga Jeruzalemi për të shmangur një shkatërrim të plotë. Tërheqja ishte e organizuar, duke minimizuar shkatërrimin e qytetit të shenjtë dhe për të respektuar rëndësinë e tij fetare.

Pushtimi britanik

Më 9 dhjetor 1917, Jeruzalemi u dorëzua paqësisht nga forcat osmane. Gjenerali Edmund Allenby hyri në qytet më 11 dhjetor 1917, duke premtuar respekt për të gjitha besimet fetare dhe duke i dhënë fund sundimit osman 400-vjeçar në qytet.
Ky pushtim ishte pjesë e strategjisë më të gjerë britanike për të kontrolluar Palestinën dhe Lindjen e Mesme.

Arsyet e dështimit të osmanëve

Mungesa e burimeve
Perandoria Osmane ishte ekonomikisht dhe ushtarakisht e dobësuar, duke pasur vështirësi për të mbështetur frontet e shumta.
Aleanca britanike-arabe
Britania kishte fituar mbështetjen e disa udhëheqësve arabë përmes Marrëveshjes së Mekës, duke krijuar një rebelim kundër osmanëve në rajon.
Superioriteti britanik
Britania kishte forca më të organizuara, të pajisura më mirë dhe më të shumta në numër, duke përfituar edhe nga teknologjitë e reja, si avionët dhe automjetet e blinduara.

Përfundimi

Mbrojtja osmane e Jeruzalemit ishte një përpjekje e fundit për të ruajtur një qytet me rëndësi historike dhe fetare. Megjithatë, dështimi i tyre pasqyronte gjendjen e përgjithshme të Perandorisë Osmane gjatë Luftës së Parë Botërore, që kulmoi me shpërbërjen e saj në vitin 1923.

admin admin