Categories: KULTURË

Gjuha e tretë më e vjetër në botë, shqipja – studimi

Një studim mbi vjetërsinë e gjuhëve, i publikuar në revistën shkencore amerikane “Science”, nxjerr gjuhën shqipe gjuhën e tretë më të vjetër në botë

Një studim mbi vjetërsinë e gjuhëve, i publikuar në revistën shkencore amerikane “Science”, nxjerr gjuhën shqipe gjuhën e tretë më të vjetër në botë. Ai bazohet në një metodë filogjenetike të quajtur “Bayesian” e cila është zbatuar në të dhëna të reja mbi 161 gjuhë indo-evropiane. Studimi përpiqet të sqarojë familjet e gjuhëve indo-evropiane dhe gjuhët e para të tyre, ku janë folur si fillim dhe kur dhe pse ato u përhapën përgjate eurazisë.

Hamendësimi i “stepave” i vendos ato në stepat pontiko-kaspiane, jo më thellë se 6500 vjetë më parë dhe shumicën që bazohen në kuajt e pastorëve nga 5000 vjet e këndej. Një hamendësim tjetër “anatolik” i vendos ato të jenë shpërndarë në pjesë të luginës së Mesdheut që fillon nga 9500 deri në 8500 vjet më parë. Por ADN-ja e lashtë ka filluar tani të sjellë dritë të re dhe të vlefshme por që mbetet ende një gjykim i tërthortë i lashtësisë së gjuhëve.

Kështu në studimin e ri u studiuan të dhëna të drejtpërdrejta nga gjuhët e hamendësuara anatoliane të stepave, duke raportuar një kuadër të ri pune për kronologjinë dhe vazhdimësinë e larmishme të indo-evropianeve.

Sipas tij, gjuha shqipe renditet e treta pas gjuhëve anatolike dhe tokeriane: të parat janë folur në Turqinë e sotme por u zëvendësuan gradualisht. Disa nga gjuhët anatolike janë hitishtja, palaikja, luvinia, liciania, lidiania, kariania dhe ndoshta pisidiania dhe sidetikia; dhe tokeriane, gjuhë të cilat janë folur në luginën e lumit Tarim, në qendër të Ujgurit modern të rajonit Sinkiang, Kinë.

Studimi vërteton dhe studimin e Ylli Përmetit mbi zhvillimin e gjuhës greke dhe shqipe.

Burimi: shqiperiajone

InForCulture

Recent Posts

Portreti i Gjergj Kastrioitit-Skënderbeut i punuar nga heroi Agim Ramadani

Nga: Ilir Muharremi Portreti i Skënderbeut është realizuar me një trajtim të butë figurativ nga…

1 hour ago

Sekreti me ujin që do t’ju bëjë të kuptoni nëse vuani nga diabeti

  Diabeti është një nga sëmundjet në rritje në botë dhe megjithëse ka mënyra për ta mbajtur…

3 days ago

Çfarë u morri jetën tre milionë fëmijëve në vitin 2022?

  Më shumë se tre milionë fëmijë në mbarë botën ndërruan jetë nga infeksionet rezistente…

3 days ago

Shkenca, drejt një alternative natyrale ndaj Ozempic-ut

  Ozempic është bërë sinonim i humbjes së shpejtë të peshës dhe rregullimit të sheqerit…

3 days ago

Media spanjolle “El Periódico”: Shqipëria, “parajsa” që bashkon vendet e trashëgimisë botërore me plazhet mahnitëse

  Kur planifikojmë një udhëtim në Evropë, shpesh priremi të zgjedhim vende si, Parisi, Londra,…

3 days ago

Si të qetëson dhimbjen e veshit në kushte shtëpie

  Nëse jeni duke u ballafaquar me dhimbje të veshit nuk jeni të vetmit. Dhimbja…

3 days ago