”Peshkimi” i ADN-së njerëzore, një mjet i ri për arkeologjinë

Ndërsa ekzistojnë vende të shumta parahistorike në Evropë dhe Azi që përmbajnë mjete dhe objekte të tjera të bëra nga njeriu, mbetjet skeletore të njerëzve antikë janë të pakta. Studiuesit e Institutit Max Planck për Antropologji Evolucionare në Leipzig, Gjermani,kanë shikuar mënyra të reja për të kapur ADN-në e lashtë njerëzore. Nga mostrat e sedimenteve të mbledhura në shtatë vendet arkeologjike, studiuesit “peshkuan” fragmente të imëta të ADN-së që dikur i përkisnin një shumëllojshmëri gjitarësh, përfshirë këtu edhe njerëzit e zhdukur.

Ata morën ADN-në nga Neandertals në sedimente shpellash të katër vendeve arkeologjike, gjithashtu në shtresa ku nuk janë zbuluar mbetje skeletore hominin. Përveç kësaj, ata gjetën ADN Denisovan në sedimente nga Shpella e Denisova në Rusi. Këto zhvillime të reja lejojnë tani studiuesit të zbulojnë përkatësinë gjenetike të banorëve të mëparshëm të shumë vendeve arkeologjike, të cilat nuk japin mbetje njerëzore.

Duke parë përbërjen gjenetike të të afërmve tanë të zhdukur, Neandertalët dhe kushërinjtë e tyre nga Azia, Denisovanët, studiuesit mund të hedhin dritë mbi historinë tonë evolucionare. Sidoqoftë, fosilet e njerëzve të lashtë janë të rralla, dhe ato nuk janë gjithmonë të disponueshme ose të përshtatshme për analiza gjenetike. “Ne e dimë se disa komponentë të sedimenteve mund të lidhin ADN-në,” thotë Matthias Meyer nga Instituti Max Planck për Antropologjinë Evolucionare. “Prandaj vendosëm të hetojmë nëse ADN-ja e homininës mund të mbijetojë në sedimente në vendet arkeologjike që dihet se janë zënë nga hominins antikë.”

Për këtë qëllim Meyer dhe ekipi i tij bashkëpunuan me një rrjet të madh studiuesish që gërmuan në shtatë zona arkeologjike në Belgjikë, Kroaci, Francë, Rusi dhe Spanjë. Në përgjithësi, ata mblodhën mostra sedimentesh që mbulojnë një hark kohor nga 14,000 në mbi 550,000 vjet më parë. Duke përdorur sasi të vogël të materialit, studiuesit zbuluan dhe analizuan fragmente të ADN-së mitokondriale dhe i identifikuan ato si pjesë 12 familjeve të ndryshme të gjitarëve që përfshijnë specie të zhdukura.

Studiuesit pastaj kërkuan në mënyrë specifike ADN-në e lashtë të homininës në mostra. “Nga rezultatet paraprake, ne dyshonim se në shumicën e mostrave tona, ADN nga gjitarët e tjerë ishte shumë e bollshme për të zbuluar gjurmë të vogla të ADN-së njerëzore,” thotë Viviane Slon, Ph.D. student në Institutin Max Planck në Leipzig dhe autori i parë i studimit. “Ne pastaj ndërruam strategjitë dhe filluam të synojmë posaçërisht fragmente të ADN-së me origjinë njerëzore.” Nëntë mostra nga katërzona arkeologjike përmbajnë mjaft ADN të lashtë të homininës për analiza të mëtejshme. Shumica e këtyre mostrave kanë origjinën nga shtresat arkeologjike ose vendet ku nuk janë gjetur kocka më parë.

Postimi është ribotuar nga materialet e siguruara nga Max-Planck-Gesellschaft.