A e dini se ky ishte shpërthimi vullkanik që e ndryshoi botën

Më 10 prill rë vitit 1815 ka ndodhur një erupcion i madh u vullkanit Tambora. Shpërthimi në çast ka zhdukur dhjetra mijëra njerëz, e ka ftohur sipërfaqen e Tokës për disa gradë dhe ka shkaktuar sëmundje e uri anembanë botës.

Është vlerësuar se atëherë kanë vdekur mes 70.000 e 120.000 njerëz.

Ky zyrtarisht është erupcioni më i madh vullkanik, të cilin e ka shënuar njeriu: më i madh se erupcioni i vullkanit Krakatau në vitin 1883, ndërsa madje 20 herë më i fuqishëm se erupcioni i Vezuvit, i cili e ka fshirë nga faqja e dheut Pompein.

Sikur kjo katatsrofë të ndodhte sot, ekspertët thonë se pasojat do të ishin edhe më të mëdha.

“Pasojat e një shpërthimi të tillë sot do të kishin përmasa kolosale. Ndonëse sot infrastruktura dhe transporti i ushqimit është në nivel shumë më të lartë se në shekullin XIX, mos harroni se në Tokë sot jetojnë mbi 7 miliardë njerëz dhe këmbimi tregtar është i kushtëzuar nga faktorë të ndryshëm”, thotë historiani Gillen D’Arcy Wood nga universiteti i Chicagos, transmeton InfoGlobi.

Vullkanologia Janine Krippner shton:

“Në këtë moment janë rreth 1.500 vullkane potencialisht aktive në planet. Rreth 800 milionë njerëz jetonë në më pak se 100 km larg tyre. Kjo flet mjaft se sa njerëzit sot do të ishin të rrezikuar nga erupcioni i madh”.

Me rastin e erupcionit të Tamboras, numri më i madh i njerëzve ka vdekur nga piroklastika e cila ka rënë në tokë, prej të ashtuquajturës llavë nga gazi i ngrohtë, hiri e gurët. Vullkani e ka zhdukur krejtësisht fisin i cili jetonte 25 km larg Tamboras. Krejt çka dimë për këtë fis është gjuha e tij, prej të cilës sot kanë mbijetuar 48 fjalë.

Sa i përket temperaturës, ajo në nivel global ka rënë për 1,7 C dhe kjo gjendje ka zgjatur ndërmjet dy e tri vite. Sa për krahasim, erupcioni i vullkanit filipinas Pinatubo në vitin 1991 e ka zbritur temperaturën globale “vetëm” për 0.5 gradë.

Cunami, uria, sëmundjet si tifoja (të cilin e kanë shkaktuar shirat e pareshtura të hlemëta dhe higjiena e keqe), janë kujdesur që numri i viktimave pas erupcionit të jetë edhe më i madh.

Pasojat janë ndjerë edhe në Evropë, ku ka pasur mungesë ushqimi, që ka shkaktuar kryengritje, sidomos në Zvicrën e ftohtë. Duke mos pasur me çka t’i ushqejnë gratë i kanë mbytur fëmijet, duke mos dashur t’i shohin të vdesin urie. Shumica syresh kanë përfunduar në gijotinë.

postbck postbck

Recent Posts

Vlora, vendi i parë Neandertalian në Shqipëri! Arkeologët zbulojnë vegla guri që datojnë…

Një ekip ndërkombëtar, i koordinuar nga Këshilli Kombëtar i Kërkimeve, Instituti i Gjeologjisë Mjedisore dhe…

6 minutes ago

Përse macet ju presin tek dera kur shkoni në shtëpi? Këto janë arsyet

  Macet dihet që janë kafshë shtëpiake të pavarura, por kjo nuk do të thotë…

20 hours ago

Pse nuk duhet të karikoni kurrë telefonin në aeroport!

  Ekspertët e sigurisë po paralajmërojnë që udhëtarët të shmangin përdorimin e stacioneve të karikimit…

21 hours ago

Fotoja e Google Maps zbulon vrasësin që ngarkon trupin në makinën e tij

  Një foto tronditëse nga Google Street View ka çuar në zbulimin e një vrasje…

21 hours ago

Mbi tezën ilire e pellazge të prejardhjes së shqiptarëve

Eqrem Çabej (1908-1980) Kur shtrohet problemi i burimit të një populli, ai do të shikohet…

22 hours ago

Nëse keni këtë grup gjaku, studimet thonë se ADN-ja juaj është e veçantë

  Nëse keni grup gjaku O, ju jeni më unik se një njeri mesatar. Sipas…

22 hours ago